علم جدید و مبانی نظری مابعد الطبیعه در فیزیک اسحاق نیوتن

کانت و مابعد الطبیعه زمان

کانت و مابعد الطبیعه زمان

در این نوشتار، می کوشیم دو دعویِ اصلیِ کتاب مابعدالطبیعهٔ زمان، در تفسیرش از نقد عقل محض، به بحث گذارده شود؛ 1. کتاب بر این رأی است که از آن جا که وجود و پدیدار، با واسطه گریِ ذاتیِ زمان، متساوق با هم اند، بنابراین، زمان به مثابه وجود، موضوعِ مابعدالطبیعه است. نشان داده خواهد شد که چگونه کتاب، به واسطهٔ برداشتش از تمایز میان شی ء فی نفسه و پدیدار و نیز به واسطهٔ درنیافتنِ مسئلهٔ اصلیِ هستی شناسیِ (استعلاییِ...

تعین معرفتی و مبانی نظری «بایسته‌های اخلاقی دانشوری» (اخلاق علم)

در عصر گسترش چتر اخلاق و تأسیس و توسعه اخلاق‌های کاربردی و حرفه‌ای، چه امری مهم‌تر از علم و باور که هر دم با انسان همدم است و تهی بودن آن از اخلاق، می‌تواند علم را مخرِّب و مخدِّر سازد. بسیاری از سنت‌های فلسفی و معرفتی، از آداب و سلوک علمی سخن گفته‌اند؛ با وجود این به نظر می‌رسد باید «اخلاق علم» را به جد در قالب یک رشته علمی در نظر گرفت و از بنیان و بنای آن سخن گفت. با وجود نگاشته‌های فراوان در زمی...

نگاهی به مبانی ما بعد الطبیعه اراده

نزاع بر سر تقدم فکر بر اراده و یا بالعکس نزاعی دیرینه در عالم تفکر بوده است به طوری که فیلسوفان غالبا مدافع تقدم فکر بر اراده بوده اند و طایفه ای از متکلمان اراده را اصل دانسته و علم و فکر را تابع آن قلمداد کرده اند به طوری که مشیت و اراده حق تعالی را بر علم و حکمت او مقدم داشته اند در فلسفه جدید ما با فیلسوفانی سر و کار داریم که کمابیش تقدم اراده بر فکر را تایید کرده اند و این رای که با رای مت...

نقش نیوتن در طرح تفکیک میان فنومن و نومن توسط کانت

چکیده  فیزیک نیوتن نه تنها در ساحت علم فیزیک یک تحول بنیادی به‌وجود آورد، بلکه روش‌شناسی مورد استفاده نیوتن نیز بعدها الگوی غالب پژوهشگران علوم‌تجربی قرار گرفت. نکته محوری در روش‌شناسی "نیوتن"، عبارت‌است‌از تأکید بر آزمایش و استقراء و نیز محدود‌ساختن دامنة علم به ساحت پدیداری. "ایمانوئل کانت" به دلیل کارآمدی خیره‌کننده فیزیک نیوتنی، از یک‌سو تلاش کرد مبانی نظری فیزیک نیوتنی را تحکیم بخشد تا در...